زنان سرپرست خانوار و کودکان یتیم؛ نیازمند فرصت، نه ترحم

زنان سرپرست خانوار و کودکان یتیم، از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی‌اند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد تعداد زنان سرپرست خانوار در ایران رو به افزایش است؛ به‌طوری‌که سهم این خانوارها از کل کشور از ۹.۵٪ در سال ۱۳۸۵ به بیش از ۱۲٪ در سال ۱۳۹۰ رسیده است (Sadeghi et al., 2013). این زنان با مشکلاتی همچون درآمد پایین، بی‌ثباتی شغلی، سطح سواد پایین و فشارهای روانی دست و پنجه نرم می‌کنند (Ghafari et al., 2020).

در سوی دیگر، کودکان یتیم یا بدون مراقبت والدین، بیشتر در معرض سوءتغذیه، افت تحصیلی و آسیب‌های روانی قرار دارند. طبق گزارش یونیسف، بیش از ۲ میلیون کودک در جهان در مراکز مراقبتی زندگی می‌کنند و بسیاری از آن‌ها حتی یتیم نیستند، بلکه به دلیل فقر و مشکلات اجتماعی از خانواده جدا شده‌اند (UNICEF, 2023).

تجربه‌های جهانی و داخلی نشان می‌دهد که بهترین راه حمایت، «توانمندسازی» است؛ یعنی فراهم کردن آموزش مهارت‌های شغلی برای مادران، حمایت روانی و تحصیلی برای کودکان، و تغییر نگاه جامعه. این گروه‌ها نیازمند ترحم نیستند، بلکه به فرصت برای ساختن آینده نیاز دارند.